Hamster

Hamsterin hikâyesi 1930 yılında, Suriye Yahudi Üniversitesi Zooloji Dalı öğretim üyelerinden Prof. İsrâ'el Aharûnî bir dişi hamster ve 12 yavrusunu Suriye yakınlarında bir kasabada bulmasıyla başlamıştır. Aynı üniversitede görevli Dr. Ben Menahem bu yavrulardan 2 dişi ve bir erkeği alarak üretmiştir. Böylece insan eli altında üretilen ilk hamster yavruları elde edilmiş oldu. Dr. Menahem'in sahip olduğu bu hamster ailesi, bu gün tüm dünyadaki evcil hamsterlarin atası olarak Orijinal hamster, yani değişik renk ve tüy varyeteleri elde etmek amacıyla üretilmeye başlanmadan önceki hamster, kısa, yumuşak tüylü ve sarımsı kahve rengiydi. Sırtında ve yanaklarında siyahımsı lekeler vardı ve karın bölgesi gri-beyaz renkteydi. Şu anda pet hayvanı olarak evlerde beslenen, değişik renk ve tüy uzunluğu olan hamsterlar sonradan yapılan selektif üretim çalışmalarıyla elde edilmiştir.

HAMSTER ÖZELLİKLERİ

- Geceleri aktiftirler.Bu yüzden gündüzleri uyuma ve dinlenme zamanıdır.Gündüzleri rahatsız edilmemelidirler.

- Alışkanlıklarına çok bağlıdırlar.

- Koku alma duyuları gelişmiştir.Sahibinin kokusunu bilirler.

- İşitme duyularıda çok iyidir.Yüksek sesli yerlerden hoşlanmazlar.

- Görme duyuları zayıftır.Bu yüzden ona ani yaklaşımlardan uzak durulmalıdır.Kendisine bir saldırı olarak kabul ederler.

- Koku bezleri kalçalarında lokolize olmuştur.Bu bezler ile çevresini işaretler.

- Kazmayı çok severler.Doğada da yuvalarını toprağı kazarak oluşturdukları için onlara bir kutu içeresine toprak koyarsanız çok güzel zaman geçireceklerdir.

- Uzun mesefe koşma ihtiyacı duyarlar.Bu yüzden kesinlikle koşması için çark alınmalıdır.

- Ağızlarının içindeki keselerde yem depolama eğilimindedirler.

- Kafeslerinin içinde de uygun yerlere yem stoğu yaparlar.

- Tek başlarına yaşama eğilmindedirler.Başka hamsterlar ile anlaşamazlar.

HAMSTER DAVRANIŞLARI

Hamster çok meraklı bir hayvandır, herşeyi heryeri keşfetmek ister. Oyun oynamayı ve saklanmayı çok sever. Hamster temiz bir hayvandır, kafesinin ve evinin devamlı temiz olmasını ister. Öyle ki kafeste beslenen bir hamster kafesin bir köşesine uyuyacağı yeri hazırlamışsa , tuvaletini bu köşeye en uzak yere yapar. Hatta bazen dışarı atar. Bu yüzden hamster’ınızın kafesini sık sık temizlemeli, altlık materyalini değiştirmelisiniz. Altlık olarak hamster kafesinizde ağaç talaşı veya gazete kağıdı kullanabilirsiniz. Hamster için mahremiyet çok önemlidir, kendisini insanlardan , diğer hayvanlardan ve hatta diğer hamster’lardan gizlemek isterler. Bu yüzden hamster’ınızın kafesine, içine girip saklanabileceği bir aksesuar koymanız, onun bu içgüdüsünün tatmini için faydalı olacaktır.

Birkaç tane hamster’ı aynı kafeste tutabilirsiniz. Bunun için dişilerle erkekleri farklı kafeslere ayırıp, onlara içine girebilecekleri, saklanabilecekleri yerler sağlamalısınız. Ancak yine de hamster’larınızın yaşları ilerledikçe kavga etme riskleri vardır. Bu yüzden en iyisi bu yalnızlığı seven küçük hayvanları tek olarak ayrı kafeslerde bakmaktır.
Yeni aldığınız hamstır’ınızı elinize almadan önce onu kendinize alıştırmalısınız. Onu alıp eve getirdiniz, kafesine koydunuz, ona birkaç gün izin verin yeni evine, yeni ortamına alışsın. Daha sonra onu elinize alıştırın, elinizi kafese sakın onu avucunuza almayın, onun elinize tırmanmasını sağlayın. Asla onu derisinden tutup kaldırmayın ve uyurken rahatsız etmeyin çünkü birden uykudan uyandırıldıklarında hamster’lar agresif davranışlar sergileyebilirler.

Hamster’lar doğal olarak gündüz uyuyup gece faal olan hayvanlardır. Direkt güneş ışığını yada parlak ışığı sevmezler. Eğer hamsterinizi gündüz sevmek istiyorsanız onu yavaşça uyandırın ve uyanır uyanmaz elinize almayın. Birkaç dakika iyice ayılması ve ışığa alışması için bekleyin. Çünkü hamsterler çok derin uyurlar ve uyandıklarında çok sinirli olurlar. Hamsterinizin sinirli olduğunu kulaklarını geriye yatırmasından anlayabilirsiniz. Hamster çok güçlü bir sahiplenme iç güdüsüne sahiptir. Kafesine yuvasına ve aksesuarlarını sahiplenir. Onlara diğer hamsterları ve hatta sahibinin ellerini bile yaklaştırmak istemez . Kafes dışında çok uysal, oyuncu ve sevecen olan bir hamster kafes tellerinden içeri parmaklarınızı soktuğunuzda sizi ısırabilir. Bu sahiplenme duygusu dişilerde daha güçlüdür.

Diğer bütün kemirgenlerde olduğu gibi hamster’larında koku alma duygusu çok gelişmiştir, dünyayı burunlarıyla algılarlar. Anne hamster yavrularını kokuları sayesinde tanır. Bu nedenle emziren bir annenin yavrularına kesinlikle dokunmayın, anneyi rahatsız etmeyin ve onu tamamen sessiz sakin ortamda yalnız bırakın. Eğer yavruyu elinize alırsanız elinizin kokusu yavruya geçecek ve anne yavrusunu tanıyamayacaktır.

Sonuçta onu bir yabancı zannederek ya öldürür yada yuvadan atar. Erkek hamster’lar yalnız yaşamayı tercih ederler, aileye katılmazlar. Erkek hamster’lar kendi yavruları dahi olsa genelde yavruları ya öldürür ya da yuvaya yaklaştığı için dişi tarafından öldürülür. Hamster her ne kadar insanla çok iyi anlaşsa da kendi türüyle geçinemeyen yalnızlığı seven bir hayvandır. Hamster, kışları soğuk geçen bir iklim bölgelerinde iki ay kadar kış uykusuna yatar. Ancak evde baktığımız hamster’lar standart oda sıcaklığı koşullarında kış uykusuna yatmayacaklardır.

HAMSTER ALIRKEN DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER

YAŞ: Hamster yavruları 4-5 haftalıkken annelerinin yanından ayrılır. En iyisi annesinden yeni ayrılmış, yavru bir hamster almaktır. Yavru hamsteri insana alıştırmak , sevip okşamaya alıştırmak çok daha kolaydır. Bunun yanında hamsterin ortalama ömrü 3 sene kadardır. Kısa ömürlü bu sevimli hayvanı ne kadar gençken alırsanız onunla daha uzun süre birlikte olabilirsiniz.

CİNSİYET: Dişi veya erkek her ikisi de iyi birer pet hayvanı olarak beslenebilir. Ancak dişiler östrus sikluslarının yumurtlama dönemlerinde (kızgınlık dönemi) sinirli ve hırçın olabilirler ki bu dönem her 4 günde bir tekrarlanır. Bu dönemde dişi hamster onu tutmanıza, sevmenize izin vermeyebilir ve hatta ısırabilir.Bu yüzden erkekler daha uysal pet hayvanları olarak kabul edilebilir.

Hamster besleme ve üretimi konusunda deneyimli değilseniz, dişi ve erkek çift almamanız iyi olur. Aynı kafeste beslenen dişi ve erkek arasında ölümcül kavgalar olabilir.

DIŞ GÖRÜNÜŞ: Alacağınız hamster yaklaşık 55-60 gr. ağırlığında olmalıdır. Bu, genç, kendi başına beslenebilecek yaşa gelmiş bir hamsterin ağırlığıdır. Daha hafif ise bu, ya kendi başına beslenemeyecek kadar ufak bir yavru veya sağlık problemleri nedeniyle zayıf düşmüş bir hamsterdir.

Hamsterin genel görünüşü de çok önemlidir. Tüyleri yumuşak ve parlak olmalı, gözleri canlı parlak ve tam yuvarlak olmalı, göz çevresinde şişlik ve kızarıklık, gözde çapak, akıntı, burunda akıntı olmamalı, anüs bölgesi ve kuyruk ıslak olmamalıdır. Tüm bunlar bir hamster’ın hasta olduğunun belirtileridir.

Ayrıca almayı düşündüğünüz hamster sakin mizaçlı olmalı, elinize almanıza izin vermeyen ısıran hamster’ı almaktan vazgeçin. Hamster’ın ısırma alışkanlığı hiç istenmeyen, tehlikeli bir huydur ve düzeltilmesi çok zordur.

HAMSTER CİNSİYETİ

Hamsterlarda cinsiyetin belirlenmesi, anüs-vulva anüs-penis arasındaki uzunluğu ve genital çıkıntının büyüklüğüne göre yapılmaktadır. Her ikisi de erkekte dişiye nazaran daha büyüktür. Dişide 6.-7. günde meme bezleri gelişmeye başlar.

HAMSTER YAŞAM ALANI

Evde yaşayacak olan Hamsterin güvenli, temiz bir yere ihtiyacı vardır. Bu yer paslanmaz çelikten, plastikten veya cam plastikten oluşan kafesler olabileceği gibi cam akvaryumlarda olabilir.60×45 cm boyutlarında 30 cm yüksekliğinde bir kafes tek bir Hamster için yeterlidir. Önemli olan diğer bir hususta bu yaşama ortamının temiz tutulması ve zaman zaman dezenfekte edilmesidir. Haftada bir kafesin yemek artıklarından ve diğer pisliklerden temizlenmesi gereklidir. Yattığı ve uyuduğu yerinde her zaman temiz olması şarttır. Egsersiz yapmaktan çok hoşlanır. Evcil hayvan mağazalarında rahatlıkla bulabileceğiniz Hamsterlara özel içinde plastik boru ve Hamsterların hareket etmelerini sağlamak amacı ile dizayn edilmiş tekerlek ve bisikletler Hamsterınızın evde iyi vakit geçirmesini sağlayacaktır.

Boş bir tekerlek dışında , boş makaralar, ceviz kabuğu gibi oyuncaklar sağlamak önemlidir.Eğer olanak varsa ona içinde oyun sahası bulunan bir kafes sağlamak en iyisidir.Yani kafesin bir bölümünde kum alanı bulunmalıdır. Bu kumun Hamsterin istediği gibi eşebileceği ve içine girebileceği miktarda bulunması önemlidir. Başka bir yere üzerine tırmanabilmesi için dallanmış bir büyük dal parçası konması oyun zevkini tatmin edecektir. Hamster tahtanın direnci ne olursa olsun, tahtadan yapılan bütün eşyaları parçalayabilir. Bunun için kalacağı yer tel bir kafes olmalıdır.Kafesin telleri horizantal olursa küçük kemirici bunları merdiven gibi kullanarak tırmanma duygusunu tatmin eder. Kafesin tabanına emici bir yataklık veya bataklık kömürü ve kum karışımı serilmelidir. Hamster pisliğini daima kafesin aynı bölgesine yapar. Bundan dolayı kafesi temizlemek kolaydır.

Hamster gibi uzun süre uyuyan küçük bir hayvan için yatacağı yer çok önemlidir. Kazılmış bir yerde uyuma içgüdüsünü tatmin etmek için ona buna uygun bir yer hazırlamak iyi olur. Bunun için minyatür bir ev hazırlamak ihtiyacı karşılar. Kafesin içine kağıt parçası , yonga,yün ipliği gibi uygun birkaç materyal konursa küçük kemirici bununla ona hazırlanan evi süsleyecektir.Bütün bu eşyayı evine taşıması için oldukça zaman gerekir. Bu işlemi ancak yatağı yeterince yumuşak olduğu zaman bırakır.

HAMSTERLARIN ÜREMESİ

Hamster’ınızı çiftleştirmeye karar verdiyseniz, pet hayvanı beslemenin en zevkli ve en heyecanlı olayına tanıklık edeceksiniz demektir. Yani bireylerin dünyaya gelmesi ve yavrularının büyümesini izlemek hayvan severler için büyük bir zevktir. Hamsterların gebelik süresi 16 gündür. Bu tüm memeliler arasında bilinen en kısa gebelik süresidir. Dişinin seksüel siklusu dört gün sürer. Yani dişi hamster dört günde bir reseptivdir (çiftleşmeye hazırdır). Yavru sayısı 2 ile 15 arasında değişmekle beraber genelde 8′dir. Yavrular 5 haftaya kadar süt emerler, yavrular sütten kesildikten bir hafta sonra dişi tekrar çiftleştirilebilir. 1 aylık olan yavrular gebe kalabilirler ancak 3 aylıktan önce çiftleştirilmesi doğru değildir. Gördüğünüz gibi hamster’ların muhteşem bir üreme kapasitesi vardır.

Hamster’lar gece faal olan hayvanlardır. Bu yüzden çiftleşmede gece yapılmalıdır. En uygun saat akşam 19:00 ile 23:00 arasıdır. Üreme için seçeceğiniz dişi ve erkek altı aylıktan küçük olmamalıdır. Küçük yaşta gebe kalan hamster’ların yavruları genellikle ölü veya çok zayıf doğar. Zayıf doğan yavrular anneleri tarafından öldürülür. Bu bize zalimce görünse de hayvanlar aleminde doğal seleksiyonun değişmez kuralıdır. Zayıf, güçsüz ve hasta olanların yaşama şansı yoktur. Çiftleştirme için seçtiğiniz erkek, dişiden daha iri en azından aynı cüssede ve daha deneyimli olmalıdır. Hamster üretiminde dikkat edilmesi gereken belki de en önemli nokta dişinin erkeğin kafesine konulamaması gerektiğidir. Çünkü dişi reseptiv olsa bile erkeği yuvasına giren bir yabancı olduğu için kabul etmeyecek ve muhtemelen saldıracaktır.

Çiftleşmeyi düşündüğünüz dişinin repestiv olduğunu nasıl anlarsınız? Bunun en pratik yolu; akşam saat 19:00 ile 23:00 arasında dişiyi erkeğin kafesine bırakın ve 5-10 dk. izleyin. Eğer dişi ve erkek birkaç dakikalık koklaşmadan sonra dişi kuyruğunu kaldırıp haraketsiz kalıyorsa repestiv demektir ve birkaç dakika içinde çiftleşme gerçekleşir. Eğer dişi erkekten kaçıyor veya kavga ediyorlarsa hemen dişiyle erkeği ayırın. Aynı işlemi 24 saat sonra tekrar deneyin. Dişi her dört günde bir repestiv olduğuna göre, en fazla 4 denemenizde çiftleştirme işlemi başarıyla sonuçlanacaktır. Çiftleşme 30 dk. kadar sürer. Bu esnada siz dişinin kafesini temizleyin, bolca altlık ve yiyecek koyun. Dişiyi erkeğin yanında 30 dk. dan fazla bırakmayın. Çünkü çiftleşme bittikten sonra büyük bir ihtimalle yeniden kavga edeceklerdir. Dişi çiftleştikten sonra kafesine bırakın, gebelik sırasında ve özellikle yavrular doğduktan sonra kesinlikle dişiyi rahatsız etmeyin. Yavruları gözleri açılmadan önce kesinlikle ellemeyin eğer temizlik için mecbur kalırsanız plastik eldiven kullanın. Daha önce de bahsettiğimiz gibi dişi yavrularını kokularıyla tanır ve siz çıplak elle yavrulara dokunursanız elinizin kokusu yavrulara bulaşır. Dişi de bu durum da yavrularını yabancı zannederek öldürebilir.

Yavrular yeni doğduklarında gözleri ve kulakları kapalıdır, tüyleri yoktur, yaklaşık 2-2,5 cm. boyundadır. 10 günlük yaşa gelince yumuşak yiyecekleri kemirmeye ve kafes içinde dolaşmaya başlarlar. Bu dönemde hala gözleri kapalıdır, gözleri 16 günde açılır.

Dişi bir hamster 3 yıllık hayatı boyunca 6 veya 7 defa doğum yapar ve toplam 40-50 yavru dünyaya getirir.

HAMSTER BESLENME

Kuru kalıp veya pelet şeklinde, en az % 16 HP içeren ticari bir mama (rat veya fare yemi de olabilir) temel yiyeceği oluşturur. Buna az miktarlarda ticari tohum karışımları veya kuru, şekersiz kahvaltılık tahıllar, buğday ekmeği, pişirilmemiş makarna, pişmiş piliç, ton balığı, peynir, taze, meyve ve sebzeler ek olarak verilir. Sebze ve meyveler, pestisit kalıntılarından ve muhtemel bakteri bulaşıklıklarından korunmak için iyi yıkanmalıdır.

Hamsterlar günde yaklaşık bir yemek kaşığı kadar pelet yem, az miktarlarda taze yiyecekleri tüketebilir. Cüce hamsterların metabolizması daha hızlı olduğu için onlara da yaklaşık aynı miktarda yiyecek sunulur. Yem tüketimindeki dalgalanmalar hesaba katılarak, mama kabına daha fazla karışık kuru yem konur, hayvanın tercihine bırakılır. Az miktarlarda taze meyve ve sebzeler en azından haftada 2-3 kere verilmelidir.

Bütün yiyecekler devrilmeyecek ağır seramik kaplarda verilir. Bu kaplar içine altlık veya gübre giremeyecek şekilde yüksek olmalıdır. Su ucunda eğri kamışı olan tüp suluklarda sağlanır. Tüpün ucunun bütün hayvanların, özellikle yavruların (1 haftalık) ulaşabileceği kadar aşağıda olmasına dikkat edilmelidir. Ayrıca çok küçük yavruların bu tip suluklardan suyu içebilecek kadar güçlü olup olmadığına da dikkat etmek gerekir.

Hamsterınızı dengeli bir diyetle besliyorsanız devam ettirin, yiyecek eklemeleri veya değişiklikleri sindirim problemleri yaratabilir.
Yenmemiş tane yemler günlük olarak temizlenmeli ve yenisi ile değiştirilmelidir. Artık tane yemler israf olmasın diye yabani kuşlara, sincaplara verilir.

Örnek besleme programı :

Esas diyet: Mama kasesinin ¾’ü pelet yemle doldurulur.
Sebzeler: Bir tatlı kaşığı doğranmış havuç, pazı yaprağı, kara lahana gibi sebze
Meyveler: Haftada iki kere bir tatlı kaşığı ince doğranmış elma veya muz
Yulaf unu: Lif kaynağı olarak her gün bir tutam yulaf unu
İlaveler: Hayvanın dişlerini bilemesi için sert, gevrek, çekici bazı ilaveler yapılır.
Su: Her gün taze ve temiz su